Jak uczyć się słówek metodami skojarzeń? Mnemotechniki i inne

Nauka słówek to zdecydowanie jeden z najważniejszych aspektów nauki języka obcego. Jeśli nie poszerzamy słownictwa, nie będziemy w stanie rozmawiać na zbyt wiele tematów, nawet wówczas, gdy poznaliśmy zasady gramatyczne. Metody nauki słówek przez skojarzenia, w tym mnemotechniki, należą do najskuteczniejszych, a zarazem najbardziej niedocenianych sposobów na osiągnięcie dobrych efektów.

Znaczenie nauki słówek

Wszyscy próbujący poznać język obcy zdają sobie sprawę, że kluczem do sukcesu jest przede wszystkim opanowanie słówek. Jesteśmy bowiem w stanie porozumieć się, nawet nie znając reguł gramatycznych obowiązujących w danym języku. Jednak bez znajomości słówek nie będzie to możliwe. Z nauką słówek związana jest trudność – o ile gramatykę często wystarczy zrozumieć, o tyle słówka trzeba zapamiętać. Tymczasem badania dowodzą, że tradycyjny sposób nauki słówek (uczenie się na pamięć z listy) nie jest skuteczny i nie należy do najprzyjemniejszych. Chcemy podsunąć Ci kilka pomysłów, które mogą zmienić żmudne wkuwanie w skuteczną i przyjemną naukę. W artykule przytaczamy przykłady dla języka angielskiego, ale opisywane metody można zastosować w wypadku każdego języka obcego.

Metoda „notowania” słówek

Tradycyjna metoda notowania słówek polega na zapisywaniu znaczenia obok słówka w języku obcym, w naszym przypadku angielskim, np.: dog – pies, star – gwiazda, room – pokój. Tak wygląda zwykły zeszyt do nauki języka większości z nas:

Zapisujemy słowa i uczymy się ich. A przecież przedstawiający coś konkretnego obraz zapamiętujemy o wiele szybciej i trwalej niż abstrakcyjny zapis liter danego słowa. Metoda swobodnych skojarzeń wykorzystuje możliwości Twojej wyobraźni twórczej. Polega na tworzeniu rysunków odpowiadających znaczeniu przyswajanych słówek oraz skojarzeń.
Notatka wykonana metodą swobodnych skojarzeń może wyglądać tak:

Metoda swobodnych skojarzeń

Polega na rysowaniu znaczeń zapamiętywanych słówek (np. dom, matka, ojciec, dzieci, babcia itp.), a następnie tworzeniu obrazowych skojarzeń do wcześniejszych rysunków (np. dach, ptaki, słońce, lampa, las, ogień itp.). Metoda ta jest skuteczna również w wypadku wyrażeń niekonkretnych. Wystarczy tylko użyć wyobraźni i skojarzyć wyraz abstrakcyjny z konkretnym obrazem. Spróbuj na przykład wyobrazić sobie słowo „tajemniczość”. Co widzisz? Tajemniczością może być na przykład zamaskowana kobieta w czerni czy też mnich w kapturze. Prawdopodobnie Twoje wyobrażenie miało osobisty i emocjonalny charakter. Jednak przyznaj, że były to raczej konkretne sytuacje, osoby lub zdarzenia z życia wzięte. Ale właśnie dzięki temu, łatwiej zapamiętujesz nowe słowo.

Mnemotechniki - co to takiego

Nowych słówek skutecznie nauczysz się stosując mnemotechniki, czyli zapamiętywanie z wykorzystaniem obrazów. Techniki te są oparte na naturalnych możliwościach umysłu. Polegają na nadawaniu każdej informacji sensu i odwoływaniu się do doświadczeń. Proces zapamiętywania słówek z wykorzystaniem mnemotechniki polega na zastosowaniu trzech kroków.
Po pierwsze – powinieneś „zobaczyć” w myślach zapamiętywaną informację i spróbować „powiększyć” jej obraz w umyśle. Po drugie – w trakcie tworzenia i „oglądania” obrazu powinieneś uruchomić pozostałe zmysły, a przede wszystkim włączyć swój dominujący kanał percepcji (wzrokowy, słuchowy, kinestetyczny). Po trzecie – musisz pamiętać, że pierwsze skojarzenie jest najsilniejsze i nie warto go zmieniać.

Zasadę, na której opiera się zapamiętywanie słówek z wykorzystaniem mnemotechniki, przedstawimy na przykładzie. Spróbuj zapamiętać wyraz:

parish – parafia

Podobnie brzmiącym polskim wyrazem jest Paryż, który najczęściej kojarzymy z wieżą Eiffle'a. Utwórz zatem silne skojarzenie między Paryżem (wieżą Eiffla) i parafią. Możesz sobie wyobrazić, że ludzie z Twojej parafii wyjechali na wycieczkę do Paryża. Teraz, gdy ktoś Cię zapyta o to, jak po angielsku brzmi słowo „parafia”, w Twojej głowie pojawi się... Paryż.

Powyższy schemat z powodzeniem możesz wykorzystać również w wypadku bardziej skomplikowanych słów, jak na przykład:

stormbound – uwięziony przez burzę

Fonetycznie zbliżonymi polskimi słówkami są w tym przypadku sztorm i Bond (tak – James Bond!). Takie skojarzenie łatwo połączyć z uwięzionym przez burzę. Widzisz oczami wyobraźni Jamesa Bonda uwięzionego na morzu i walczącego z wielkimi falami i porywistym wiatrem?

Prawda, że to łatwe?

Napisano na podstawie kursu ESKK "Błyskawiczne przyswajanie wiedzy", z którego pochodzą również zamieszczone w tekście rysunki.