Łacińskie zwroty, które warto znać

Specjalistyczne terminy medyczne, tajemnicze akty kościelne albo sentencje, których znajomością można wykazać się w teleturniejach. Z tym zwykle kojarzy nam się łacina. Ale to nie nimi będziemy się zajmować w tym artykule. Skupimy się na kilku naprawdę praktycznych i spotykanych na co dzień wyrażeniach. Oto łacińskie zwroty, które warto znać.

A.D.

Skrót A.D. wziął się od frazy Anno Domini, który oznacza "roku pańskiego". Zwykle znajdziemy go w oficjalnych pismach, zawierających podniosłe treści, np. dokumentacji kościelnej, aktach politycznych, tablicach pamiątkowych.

Cito

Znaczy tyle co "szybko". Dopisek stosowany głównie w medycynie - na receptach czy skierowaniach do lekarzy specjalistów. Oznacza konieczność realizacji od razu, bez zbędnej zwłoki. Co ciekawe, w teorii powinno umożliwić ominięcie kolejki innych oczekujących. W praktyce - bywa różnie…

CV

Dwie literki są synonimem zawodowego życiorysu. Curriculum vitae tłumaczymy jako "bieg życia". Skrótowiec jest oczywiście wygodniejszy do wymówienia czy napisania i w związku z tym - powszechniej używany. Ale warto znać jego rozwinięcie.

Lorem ipsum

Zetknęliście się kiedyś z lorem ipsum? To taki „tekst demonstracyjny”, który służy do wizualizacji krojów pisma i kompozycji treści. Pokazuje jak tekst będzie prezentował się np. na stronie internetowej czy grafice (więcej tu). W rzeczywistości jest wariacją złożoną z fragmentów traktatu Cycerona, wzbogaconym też o dodatkowe frazy i tłumaczenie tego całego zlepka nie ma większego sensu. Nazwa wzięła się od wyrażenia dolorem ipsum zawartej w tekście rzymskiego filozofa.

Per

Dosłownie "przez", "za pomocą". Zwykle występuje w popularnych wyrażeniach, jak per pedes ("na piechotę"), per se ("przez samego siebie"), per aspera ad astra ("przez trudy do gwiazd"). Spotkamy je też w łacińsko-polskich zbitkach: per ty (czyli na ty) oraz per noga (inaczej lekceważąco).

Pro bono

Gdy jakaś usługa wykonywana jest bezpłatnie, dla ogólnego dobra, określamy ją jako pro bono (czasem również pro publico bono). Spotkamy to określenie jako opis bezpłatnych porad prawnych, medycznych albo działalności charytatywnej.

PS, P.S.

Postscriptum to dopisek na końcu jakiegoś tekstu, zwykle listu albo artykułu, pod podpisem autora. Oznacza dosłownie "po piśmie". Zwyczajowo pod nim powinniśmy umieścić swój inicjał. Możemy zastosować postscriptum wiele razy, wówczas w zapisie skrótu dodajemy kolejne litery "P" (post postcriptum - PPS, post post postscriptum - PPPS itd.)

Varia

Tak mówimy na rozmaitości, "różne rzeczy". To może być dział w prasie, w którym znajdziemy zróżnicowane tematycznie informacje albo jedna publikacja zbierająca teksty wielu autorów. Zakładkę o nazwie varia da się czasem zauważyć na niektórych stronach internetowych, zwykle blogach. Tam skatalogowane są wpisy na bardzo różne tematy.

Macie w głowie jeszcze jakieś łacińskie zwroty, które warto znać? A może uczyliście się łaciny na kursie ESKK albo w szkole? Podzielcie się swoimi wrażeniami na temat tego języka!