Pisanie scenariuszy
telewizyjnych i filmowych

Pisanie scenariuszy – jak opisać scenę

Co trzeba zrobić, żeby napisać dobrą scenę? To proste – należy zmieszać trochę didaskaliów, kilkanaście zdań dialogu, w tym trzy komediowe, dodać dużo akcji i trochę napięcia dla smaku. To oczywiście żart. Gdyby pisanie scenariuszy było tak proste jak ugotowanie potrawy, wystarczyłyby tego typu porady i byłoby po problemie.

Nie ulega żadnej wątpliwości, że scena musi być elementem scenariusza, więc nie może istnieć sama dla siebie, lecz w powiązaniu z innymi scenami, z którymi tworzy większą konstrukcję. To, z czego scena powinna się składać, zależy od jej kontekstu, klimatu filmu i zawiłości fabuły.

Wszystkie konflikty, które mają miejsce w scenariuszu, rozgrywają się właśnie w scenie. To scena buduje napięcia, fabułę i posuwa do przodu akcję filmu. Po wyjściu z kina czy po skończeniu oglądania filmu w telewizji najlepiej pamiętamy poszczególne sceny, więc film jest tym lepszy, im więcej jest takich scen do zapamiętania. Dla potrzeb kina i telewizji scenę określa się zmianą miejsca lub czasu akcji. Scena zaczyna się zaznaczeniem dwóch ważnych danych: miejsca i czasu.

Na przykład:

Miejsce i czas są koniecznymi elementami opisu, bez nich nie ma podstawowych informacji o scenie. Nawet jeśli zmieni się tylko jeden z tych elementów, trzeba zaznaczyć ową zmianę w scenariuszu, aby czytelny był fakt, że dzieje się to np. wieczorem czy w nocy. W środku sceny nie należy wtrącać uwag typu: „W cztery godziny później, kiedy zapadł już zmrok...” – taki sposób opisu jest niedopuszczalny, gdyż dezorientuje czytelnika, a na dodatek taka informacja może umknąć uwadze w czytaniu.

Jak opisać scenę

Podstawowe dane o scenie zawarte są w jej nagłówku, są to numer sceny i dwa niezbędne elementy: czas i miejsce. Początkowe zdania muszą przybliżyć nam owo miejsce. Jeśli pojawia się ono w scenariuszu pierwszy raz, należy opisać je w sposób jak najbardziej zwięzły, ale zarazem dokładny i przemawiający do wyobraźni. Dwoma zdaniami powinniśmy sprawić, aby przed oczami czytającego pojawił się w miarę dokładny obraz.

Opis pomieszczenia został zamknięty w jednym zdaniu. Drugie zdanie przekazuje już informację o tym, co się stało i co może się stać – jest jednocześnie zapowiedzią i budowaniem napięcia. Nie potrzebujemy więcej, żeby określić stopień zagrożenia Piotra. Dialog zaczął się w momencie, w którym Piotr pewnie skończył opisywać swoje przeżycia i przystąpił do sedna rozmowy. Co powinien powiedzieć, żeby odpowiednio podbudować napięcie i przekazać widzowi informacje o swojej sytuacji?

To oczywiście nie jest dobra kwestia. Piotr powiela w ten sposób trzy informacje, które widz już zna: że zdemolowano mu mieszkanie, że faceci są niebezpieczni i że potrzebuje pieniędzy. Jednak każdy początkujący scenarzysta używa podobnych kwestii, myśląc pewnie, że jeśli powtórzy niektóre informacje, to podniesie ich wagę i podbuduje napięcie. Nic podobnego, raczej potraktuje widza jak ślepca.

To niewątpliwie lepsze rozwiązanie. Łatwo się zorientować, że Piotr odbył już kilka podobnych rozmów i osoba, z którą teraz rozmawia, prawdopodobnie jest jego ostatnią deską ratunku. Napięcie zostało podniesione, a jeśli aktor dobrze zinterpretuje tę kwestię, to w tonie wypowiedzi widz wyczuje wielkie zdenerwowanie i zagrożenie. Urywając scenę w tym miejscu, zostawimy widza w poczuciu niepewności i oczekiwania na rozwiązanie, co jest chyba najlepszym wyjściem.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat komponowania kolejnych scen scenariusza, pisania scenariuszy telewizyjnych i filmowych oraz uzyskać praktyczne wskazówki, jak napisać scenariusz, sięgnij po kurs „Pisanie scenariuszy telewizyjnych i filmowych”, na podstawie którego powstał ten artykuł.